Ράπισμα από ΗΠΑ σε Τουρκία για Πατριαρχείο, Χάλκη, Αγία Σοφία

 Παρασκευή, 14 Μαΐου, 2021 

Εθνικός Κήρυξ

Η ιστορική Θεολογική της Χάλκης του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Φωτογραφία Θεολογική Σχολή Χάλκης.

ΑΘΗΝΑ. Τις πιέσεις που δέχεται το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη μαζί με άλλες θρησκευτικές μειονότητες στην Τουρκία καταγράφει η τελευταία Εκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τις Θρησκευτικές Ελευθερίες που δόθηκε χθές στη δημοσιότητα. Στην Εκθεση γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στη μετατροπή της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας σε τζαμιά, αλλά και στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης, η οποία παραμένει κλειστή.

Μέσα στις σελίδες της Εκθεσης αναφέρονται πρωτοβουλίες, όπως τα αιτήματα για διατήρηση του μουσειακού καθεστώτος της Αγίας Σοφίας από τον προηγούμενο υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, αλλά και η αντίδραση του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Ελπιδοφόρου, καθώς επίσης οι δηλώσεις του πρώην αντιπροέδρου των ΗΠΑ Μάικ Πενς, ο οποίος είχε επισημάνει, μεταξύ άλλων, ότι «οι ΗΠΑ θα παραμείνουν σταθερά στο πλευρό της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην έκκληση να παραμείνει η Αγία Σοφία προσιτή ως πηγή έμπνευσης και προβληματισμού για κάθε άτομο ανεξαρτήτως θρησκευτικής πίστης».

Στην Εκθεση τονίζεται ότι η τουρκική κυβέρνηση έχει επεκτείνει την τακτική της να περιορίζει τα δικαιώματα των μη μουσουλμανικών μειονοτήτων και ιδιαίτερα εκείνων που δεν καλύπτονται από τη Συνθήκη της Λωζάννης και όχι μόνο. Μάλιστα, επισημαίνεται ότι οι τρεις αναγνωρισμένες κοινότητες (Ελληνες Ορθόδοξοι, Εβραίοι, Αρμένιοι Αποστολικοί) γίνονται θύματα συστηματικών διακρίσεων, σε πλήρη παραβίαση όλων όσων προβλέπει η Συνθήκη της Λωζάννης. Συγκεκριμένα, σημειώνεται ότι οι «θρησκευτικές μειονότητες ανέφεραν και πάλι δυσκολίες στο άνοιγμα ή στη λειτουργία οίκων λατρείας, στην επίλυση κτηματικών και περιουσιακών διαφορών και στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν για τη λήψη της νόμιμης αποζημίωσης που δικαιούνται για περιουσιακά στοιχεία τα οποία απαλλοτριώθηκαν από την κυβέρνηση». Καταγγέλλεται ακόμη η αντισημιτική ρητορική και η ρητορική μίσους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στον Τύπο.

Ακόμη, στην Εκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σημειώνεται ότι η τουρκική κυβέρνηση εξακολουθεί να αρνείται τον οικουμενικό χαρακτήρα του Πατριαρχείου, το οποίο, όπως επισημαίνεται, αποτελεί το πνευματικό κέντρο των 300 εκατομμυρίων ορθόδοξων χριστιανών του Κόσμου. Σημειώνεται, τέλος, ότι η Ουάσιγκτον ζητεί από την Αγκυρα να επιτρέψει την επιστροφή των περιουσιακών στοιχείων που έχουν αφαιρεθεί από θρησκευτικές ομάδες.

Αναφορά γίνεται στην Εκθεση και στο πάγιο αίτημα επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Επισημαίνεται, συγκεκριμένα, ότι ανώτεροι Αμερικανοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του Υπουργού Εξωτερικών, συνέχισαν να ζητούν από την τουρκική κυβέρνηση να επιτρέψει την επανέναρξη της λειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και να επιτρέψει γενικώς σε όλες τις θρησκευτικές κοινότητες να εκπαιδεύσουν τους κληρικούς τους στη χώρα. Για παράδειγμα, στις 30 Ιουλίου, ο πρέσβης των ΗΠΑ επισκέφτηκε μαζί με τον γενικό πρόξενο στην Κωνσταντινούπολη την Χάλκη για να δείξει το συνεχές ενδιαφέρον της Ουάσιγκτον για το άνοιγμα της Σχολής.

Η Εκθεση παραπέμπει στο δημοσίευμα της εφημερίδας «Sozcu», το οποίο αναφέρει ότι το Ντιανέτ (Τουρκική Διεύθυνση Θρησκευτικών Θεμάτων) απέκτησε το κτίριο ενός ιστορικού νοσοκομείου που βρίσκεται στο νησί της Χάλκης για να ανοίξει ένα ισλαμικό εκπαιδευτικό κέντρο. Μάλιστα, καταγράφονται αναλυτικά τα εντελώς δύο μέτρα και δύο σταθμά που εφαρμόζει η τουρκική κυβέρνηση στον τομέα της θρησκευτικής εκπαίδευσης.

«Η (τουρκική) κυβέρνηση συνέχισε να παρέχει εκπαίδευση στους σουνίτες μουσουλμάνους κληρικούς, την ίδια στιγμή που συνέχισε να περιορίζει την εκπαίδευση κληρικών από τις άλλες θρησκευτικές ομάδες. Η (τουρκική) κυβέρνηση συνέχισε να παρέχει χρηματοδότηση για δημόσια, ιδιωτικά και θρησκευτικά σχολεία που διδάσκουν το Ισλάμ. Δεν το έκανε για τα μειονοτικά σχολεία των κοινοτήτων που αναγνωρίζονται από την Συνθήκη της Λωζάννης, εκτός από την καταβολή των μισθών για μαθήματα που διδάσκονται στα τουρκικά, όπως η τουρκική λογοτεχνία. Οι μειονοτικές θρησκευτικές κοινότητες χρηματοδότησαν όλες τις άλλες δαπάνες τους μέσω ιδιωτικών δωρεών», σημειώνεται χαρακτηριστικά.

Μάλιστα, η έκθεση παρουσιάζει και την έκκληση που είχε κάνει ο Οικουμενικός Πατριάρχης τον Ιούλιο για το άνοιγμα της Σχολής. Ο Προκαθήμενος της Ορθοδοξίας είχε δηλώσει ότι το συνεχιζόμενο κλείσιμο διέκοψε μια παράδοση διδασκαλίας που χρονολογείται εδώ και αρκετούς αιώνες και ανάγεται στις ιστορικές ρίζες που είχε η Σχολή ως μοναστήρι.

Η Εκθεση κάνει αναφορά στην απόφαση που είχε λάβει το Συνταγματικό Δικαστήριο της Τουρκίας του 1971 για την απαγόρευση της λειτουργίας των ιδιωτικών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η συγκεκριμένη απόφαση είχε οδηγήσει στο κλείσιμο της Σχολής. Ωστόσο, οι τροποποιήσεις του Συντάγματος το 1982 επέτρεψαν την ίδρυση ιδιωτικών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά έθεσαν επίσης σημαντικούς περιορισμούς στα ιδρύματα με αποτέλεσμα να μην επιτραπεί η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.

Εθνικός Κήρυξ