Παρασκευή, 11/11/22
ΒΟΣΤΩΝΗ. Με ενδιαφέρον παρακολούθησαν πολλά μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας της Βοστώνης τη διάλεξη με θέμα «η πρόκληση της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας σε περιόδους κρίσης», με ομιλήτρια την Νικολέττα Τσιτσανούδη – Μαλλίδη, αναπληρώτρια Καθηγήτρια Γλωσσολογίας και Ελληνικής Γλώσσας του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Associate in Linguistics του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών (CHS – GR) του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.
Η εκδήλωση έγινε στο Μαλιώτειο Πολιτιστικό Κέντρο το βράδυ της Τετάρτης 9 Νοεμβρίου. Παρευρέθηκαν καθηγητές και καθηγήτριες πανεπιστημίων της Βοστώνης, δάσκαλοι και δασκάλες της Ελληνικής Γλώσσας Απογευματινών Ελληνικών Σχολείων Κοινοτήτων, αξιωματούχοι της Ομοσπονδίας Ελληνοαμερικανικών Σωματείων Νέας Αγγλίας, οι οποίοι στη συνέχεια είχα την δική τους τακτική συνεδρίαση στους χώρους του Μαλιωτείου.
Την καθηγήτρια κυρία Μαλλίδη καλωσόρισε ο εκτελεστική διευθύντρια του Μαλιωτείου Πολιτιστικού Κέντρου Χρυσούλα Κουρκουντή, και την παρπυσίασε στο ακροατήριο η Ροσελίτα Φραγκουδάκη καθηγήτρια της μηχανολογίας του κολέγιο Middlesex της Μασαχουσέτης.
Η καθηγήτρια Νικολέττα Τσιτσανούδη -Μαλλίδη αναφέρθηκε στο πώς η σύγχρονη Ελληνική γλώσσα ανταποκρίθηκε στις κρίσεις που συγκλόνισαν την Ελλάδα κατά τα τελευταία δέκα τρία χρόνια, από τις οικονομικές κρίσεις μέχρι την προσφυγική κρίση.
Επίσης προσέγγισε το θέμα πως ο σύγχρονος δάσκαλος καλείται να αποφύγει τον πανικό και να καλλιεργήσει την κριτική μαθητεία.
Ανάμεσα στα άλλα είπε πως «την τελευταία δωδεκαετία διανύουμε την τέταρτη κατά σειρά σοβαρή κρίση: οικονομική/τραπεζική, προσφυγική, υγειονομική, περιβαλλοντική/κλιματική. Κι ενώ οι φωνές που υποστηρίζουν ότι η «νέα κανονικότητα» ως έννοια θα συγκροτείται πλέον από διαρκείς – κάποιες και πλανητικές – απειλές και κινδύνους, η γλώσσα καλείται να αναπροσαρμόζεται με ταχύτητα φωτός, παρακολουθώντας τη δίνη των μεταβολών των καταστάσεων, που λειτουργούν ως κοινωνικά συγκείμενα».
Σε άλλο σημείο υπογράμμισε πως «η ραγδαιότητα των αλλαγών και η πραγματική ανάγκη (ζωής και θανάτου) των μελών της κοινότητας για αυτόματη ενημέρωση και αποτελεσματική συνεννόηση, αλλά και η σπουδή των εκάστοτε εξουσιαστών για διαχείριση των κρίσεων και επιβολή οδηγεί στη δημιουργία/κατασκευή (υπο)συνόλων λέξεων και συνάψεων λέξεων, οι οποίες, μολονότι καθιερώνονται ταχύτατα, αφενός δεν απολαμβάνουν πάντα της συγκατάθεσης της κοινότητας, και αφετέρου, έχουν άγνωστη διάρκεια ή αντοχές στον χρόνο.
Έτσι στην περίπτωση των εννέα ετών 2009-2018 κατά τα οποία στην Ελλάδα επιβλήθηκαν τα λεγόμενα «μνημόνια συνεργασίας», αναδείχθηκε η αποκληθείσα «μνημονιακή» ή μεταμνημονιακή γλώσσα».
Κατά τη διάρκεια της προσφυγικής κρίσης, την τελευταία πενταετία, επιστρατεύτηκε ένα σχετικώς ειδικό, πολεμικό λεξιλόγιο, που απεικόνιζε τις μετακινήσεις των πληθυσμών και τις συνέπειες ή και αντιδράσεις στις κοινωνίες υποδοχής.
Αντίστοιχα, στη διάρκεια της εν εξελίξει πανδημίας, συγκροτήθηκε το λεξιλόγιο του κορονοϊού, ενόσω μία νέα «γλωσσική τάξη πραγμάτων» διαμορφώνεται σε σχέση με την περιβαλλοντική κρίση και την κλιματική αλλαγή».
Επισήμανε ότι «σε σειρά εργασιών μας, ασχοληθήκαμε με τις γλωσσικές δομές που χρησιμοποιούνται για την περιγραφή της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα και των συνεπειών της, ειδικά μετά την εφαρμογή του λεγόμενου «μνημονίου» στη χώρα από τον Μάιο του 2010.
Μελετήσαμε εκατοντάδες δημοσιευμένα κείμενα από τα παραδοσιακά και συμβατικά ΜΜΕ, αλλά και από τα εναλλακτικά και συμμετοχικά, καθώς και το διαδίκτυο. Η ερευνητική προσέγγιση βασίστηκε στις αρχές της Κριτικής Ανάλυσης Λόγου. Παρατηρήσαμε ότι για τις αναπαραστάσεις των καταστάσεων και των συναισθημάτων μεταξύ των αποδεκτών και θυμάτων της κρίσης χρησιμοποιούνται ποικίλα δομικά σχήματα, με κυρίαρχες τις ονοματικές και ρηματικές δομές. Ειδικά οι ρηματικές δομές εμπερικλείουν την απόδοση της βαθύτερης ανάμιξης του πολίτη στην επώδυνη εμπειρία της οικονομικής υστέρησης και των συνεπακόλουθων απειλών. Οι ονοματικές δομές διακρίνονται για την περιγραφική τους λειτουργία. Παρατηρείται μία εμφανής τάση διόγκωσης και δραματοποίησης του λόγου, έτσι όπως προκύπτει από τη χρήση έντονα στιγματισμένων ουσιαστικών και ρημάτων. «Φέρτε πίσω τα κλεμμένα!», «Τσεκούρι στις συντάξεις!», «Με τη θηλιά στον λαιμό!»
Σε άλλο σημείο σημείωσε πως «η υγειονομική κρίση λεκτικοποιήθηκε μέσω δομικών σχημάτων και ρηματικών τύπων, αλλά και μέσω ονοματικών φράσεων. Με την ταυτόχρονη συμβολική λειτουργία του λόγου συγκροτήθηκαν οι συνθήκες που ουσιαστικά υπέβαλλαν την κοινωνική συμμόρφωση, στο όνομα αδιαμφισβήτητων αξιών, όπως η ασφάλεια, η υγεία, η ευθύνη και ειδικά η ατομική ευθύνη. Το πρώτο λεξικό για την πανδημία Λέξεις και φράσεις όπως: «διασπορά», «ασθενής μηδέν», «ιικό φορτίο», «αερόλυμα», «ξενιστής», «κρούσμα», «επιβεβαιωμένο κρούσμα», «ανοσία αγέλης», «ασυμπτωματικός», «αγευσία», μπήκαν με σφοδρότητα στο καθημερινό μας λεξιλόγιο».
Η κυρία Μαλλίδη ανέφερε ακόμα πως «ο διχοτομικός λόγος χαρακτηρίζει την εποχή της πανδημίας. Οι διαιρέσεις σε κοινωνικό επίπεδο ξεκινούν από το καλοκαίρι του 2020 με μία χονδροειδή διάκριση: Νέοι/ηλικιωμένοι, ανίκητοι νέοι/ «τρωτοί» ηλικιωμένοι. Ανεύθυνοι νέοι/ ευάλωτοι ηλικιωμένοι.
Οι διακρίσεις συνεχίζονται, όσο η πανδημία επιμένει. Η χρήση της μάσκας λειτουργεί ως ένα νέο κριτήριο διαίρεσης: Μασκοφόροι/ ξεμάσκωτοι, γυμνιστές.
Το εμβόλιο προκαλεί σοβαρές διαχωριστικές γραμμές: -Υποστηρικτές (του εμβολίου)/αρνητές. Εμβολιασμένοι ή «τσιμπημένοι»/ανεμβολίαστοι».
ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου