Σάββατο, 29 Οκτωβρίου, 2022
Γιώργος Γουβιάς
Κατά την διάρκεια της κυβερνητικής θητείας της ΝΔ πραγματοποιήθηκαν μάλιστα οι πρώτες κινήσεις προς αυτή τη κατεύθυνση. Όμως η αλλαγή των (οικονομικών) δεδομένων και η αβεβαιότητα που προκάλεσαν τόσο η πανδημία του κορωναιού όσο και η ενεργειακή κρίση λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, βάζουν «φρένο» στην εφαρμογή του. Μια εξέλιξη που πάντως θα είναι προσωρινή σύμφωνα με τα όσα δήλωσε αποκλειστικά στην εφημ. ΠΑΤΡΙΣ ο αναπλ. Υπουργός Εσωτερικών Στέλιος Πέτσας.
Βασική φιλοσοφία του μέτρου ήταν τα έσοδα να περάσουν στους δήμους ώστε να υπάρχει συσχέτιση καταβολής του φόρου και ανταποδοτικών υπηρεσιών. Να σταματήσουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων να πληρώνουν το «χαράτσι» του ΕΝΦΙΑ χωρίς να έχουν την παραμικρή αίσθηση «ανταποδοτικότητας» για τους φόρους που καταβάλλουν…
Απαντώντας σε ερώτηση που του υποβάλλαμε, στο περιθώριο της παρουσίας του στο Olympia Forum III, την περασμένη Παρασκευή, στην Ολυμπία, ο αναπλ. Υπουργός Εσωτερικών απάντησε ότι «Πρόκειται για ένα από τα θέματα που έχει συζητηθεί στην Επιτροπή που έχουμε φτιάξει με την ΚΕΔΕ και το υπουργείο Οικονομικών όσον αφορά την αναπροσαρμογή των ΚΑΠ. Φέτος αποφασίσαμε ότι επειδή είναι μια μεγάλη περίοδος αβεβαιότητας, το 2023 θα αυξήσουμε τον χρηματοδοτικό φάκελο χωρίς να κάνουμε τόσο μεγάλη ανακατανομή. Θα δούμε τα κριτήρια αλλά αυτό θα εφαρμοστεί από την επόμενη χρονιά».
«Μέσα από την κοινή συζήτηση αυτής της επιτροπής το θέμα αυτό παραμένει… δεν ξέρω αν είναι τόσο ελκυστικό για τους δήμους, πλέον, όσο ήταν στο παρελθόν αλλά είναι ένα ζήτημα που παραμένει», πρόσθεσε ο κ. Πέτσας.
«Δεν έχει να κάνει με την προεκλογική περίοδο»…
Σε ερώτηση αν το συγκεκριμένο ζήτημα -και λόγω προεκλογικής περιόδου στην οποία βρισκόμαστε- θα μπορέσει να υλοποιηθεί στην… επόμενη θητεία της Κυβέρνησης της ΝΔ ο κ.Πέτσας απάντησε ότι «Δεν νομίζω ότι είναι αυτό. Είναι το θέμα πως μέσα στην κρίση της πανδημίας και το ζήτημα της ενεργειακής κρίσης, το να κάνει κανείς μια αναδιανομή των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ), με τόσο μακροπρόθεσμο ορίζοντα και τόσες αβεβαιότητες είναι πολύ δύσκολο. Θα αδικούσε την κοινή μας προσπάθεια. Χρειάζεται να ηρεμήσει λίγο το θέμα της ενεργειακής κρίσης, να πάμε σε πιο ήρεμα νερά και σε πιο προβλέψιμες οικονομικές καταστάσεις προκειμένου να δούμε που θα πρέπει να στοχεύσουμε για την αναπροσαρμογή των ΚΑΠ. Νομίζω πως αυτό είναι το θέμα και όχι τόσο ο ΕΝΦΙΑ αυτός καθ` αυτός», διευκρίνισε ο κ. Πέτσας.
Απόδοση με αναδιανομή…
Αξίζει να σημειωθεί πως με τη δήλωση των «ξεχασμένων» τετραγωνικών στους δήμους, τη «διόρθωση» των εντύπων Ε9 και την τακτοποίηση των αυθαίρετων χώρων έχουν μπει οι βάσεις για τη σωστή αποτύπωση των περιουσιών στα ηλεκτρονικά αρχεία του Δημοσίου, ενώ αντιμετωπίζεται πλέον και η μεγάλη εκκρεμότητα με την επικαιροποίηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων.
Η απόδοση του ΕΝΦΙΑ στους δήμους προϋποθέτει ότι θα λυθεί μεταξύ άλλων και το εξής κρίσιμο ζήτημα: να μη γίνει ο φόρος κατοχής ακινήτων ένα εργαλείο «διεύρυνσης» των ανισοτήτων μεταξύ των δήμων, καθώς η καθαρή μεταφορά του ΕΝΦΙΑ θα πριμοδοτήσει τους δήμους στους οποίους υπάρχουν και οι υψηλότερες αξίες ακινήτων. Η λύση σε αυτό το ζήτημα είναι ένα μέρος των συνολικών εσόδων να «αναδιανέμεται» ώστε να περιορίζονται αντί να διευρύνονται οι ανισότητες στο επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Πώς χρηματοδοτούνται οι δήμοι στην Ελλάδα;
Οι δήμοι σήμερα χρηματοδοτούνται από μια σειρά πηγών, που μπορεί να είναι τακτικές ή έκτακτες. Στις τακτικές συμπεριλαμβάνονται οι θεσμοθετημένοι πόροι, τα εισοδήματα από κινητή και ακίνητη περιουσία, τα ανταποδοτικά τέλη και δικαιώματα, τα έσοδα από άλλα τέλη, φόροι και εισφορές καθώς και άλλα έσοδα. Στα έκτακτα έσοδα κατατάσσονται τα δάνεια, οι δωρεές, τα κληροδοτήματα και οι κληρονομίες, η εκμετάλλευση περιουσιακών στοιχείων, οι επιχορηγήσεις για κάλυψη δαπανών και επενδύσεις, τα πρόστιμα, καθώς και άλλες πηγές.
Περίπου το 40% των εσόδων των δήμων προέρχεται από κρατικές επιχορηγήσεις για τη χρηματοδότηση των απαραίτητων λειτουργικών δαπανών. Παρότι σε όλες τις χώρες του κόσμου το κεντρικό κράτος επιχορηγεί την τοπική αυτοδιοίκηση, οι δήμοι στην Ελλάδα είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό εξαρτημένοι οικονομικά από το κεντρικό κράτος. Με αυτόν τον τρόπο φαίνεται ακριβώς η ανάγκη να αποκτήσουν πιο μεγάλη ανεξαρτησία και, επομένως, να συγκλίνουν με την πρακτική άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Ο κύριος όγκος των κρατικών επιχορηγήσεων προέρχεται από την κατηγορία του κρατικού προϋπολογισμού που έχει τίτλο “Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι”.
Πώς όμως βρίσκει το κεντρικό κράτος τα απαραίτητα χρήματα για να πληρωθούν οι ΚΑΠ προς τους δήμους; Το μεγαλύτερο μέρος τους προέρχεται από φόρους, που πολύ συχνά απασχολούν τον δημόσιο διάλογο στην Ελλάδα. Το 40% των ΚΑΠ προέρχεται από τον φόρο εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, το 12% προέρχεται από τον ΦΠΑ και το 11,3% από τον ΕΝΦΙΑ. Τα χρήματα αυτά συγκεντρώνονται από όλους τους υπόχρεους των φόρων αυτών, που ισχύουν σε εθνικό επίπεδο, και έπειτα, με κοινή απόφαση των εκάστοτε υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών, η οποία εκδίδεται ύστερα από γνώμη της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) αποδίδονται στους δήμους. Τα κριτήρια κατανομής είναι πολλά και ποικίλα. Ενδεικτικά, έχουν σχέση με το μήκος των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης στον κάθε δήμο, με το μήκος του οδικού δικτύου, με την ορεινότητα ή νησιωτικότητά τους, με τις δημογραφικές τάσεις, κ.ά.
ΠΑΤΡΙΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου