Τετάρτη, 21 Ιουλίου, 2021
Πρωτεύουσα του ομώνυμου κράτους των Ηλείων και λίκνο των Ολυμπιακών Αγώνων, η Ήλιδα γνώρισε ιδιαίτερη ακμή, έχοντας υπό την κηδεμονία της το περίλαμπρο Ιερό του Διός της Ολυμπίας. Ο βασιλιάς της Ίφιτος, έπειτα από σχετικό χρησμό αναδιοργάνωσε το 776 π.Χ. τους Ολυμπιακούς Αγώνες και ήταν η Ήλιδα η πόλη που είχε την ευθύνη της τέλεσής τους κατά το μεγαλύτερο διάστημα της υπερχιλιετούς διάρκειάς τους. Η συμφωνία της Εκεχειρίας που υπέγραψε ο Ίφιτος και ο Νομοθέτης – βασιλιάς της Σπάρτης Λυκούργος που όριζε ως ιερά και απαραβίαστα τα σύνορα της Ήλιδας, εκτόξευσε την αίγλη και σφράγισε τη μετέπειτα τύχη και πορεία του αρχαίου κράτους και της πρωτεύουσάς του.
Το θέατρο, η αρχαία αγορά με τις στοές, τα ιερά και δημόσια κτίρια, η κυρίως πόλη με τους δρόμους, τις οικίες, τα καταστήματα, τα εργαστήρια και τα νεκροταφεία, τα πλούσια ευρήματα όλων των περιόδων, μαρτυρούν το λαμπρό παρελθόν της πρωτεύουσας Ήλιδας. Οι ιστορικές πηγές συμπληρώνουν την εικόνα του μεγαλείου, κάνοντας λόγο για αθλητικές εγκαταστάσεις και άλλα λαμπρά μνημεία που βεβαιώνουν ότι η Ήλιδα υπήρξε πολυάνθρωπη και σπουδαία μητρόπολη, με αθλοκεντρικό χαρακτήρα και ρόλο, πιστή θεραπαινίδα και περήφανη οικοδέσποινα των Ολυμπιακών Αγώνων.
Με την κατάργηση των Ολυμπιακών Αγώνων (393 μ.Χ.) και εξ’αιτίας των βαρβαρικών επιδρομών (4ος-5ος αι. μ.Χ.) οπότε και η πόλη συρρικώθηκε σημαντικά η ζωή συνεχίζεται, οπότε μια παλαιοχριστιανική βασιλική κτίζεται πάνω στα ερείπια της Κερκυραϊκής Στοάς. Τέλος, ερημώνεται και εγκαταλείπεται εξαιτίας ισχυρού σεισμού (τέλη 6ου αι. μ.Χ.). Το 19ο αιώνα Ευρωπαίοι περιηγητές εντοπίζουν την Ήλιδα.
Με οδηγό τον Παυσανία, οι πρώτες ανασκαφές του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου (1910-1914) αποκαλύπτουν δημόσια οικοδομήματα της Αγοράς, ταυτίζουν τη θέση της ακρόπολης και εντοπίζουν τις αθλητικές εγκαταστάσεις.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ήλιδας, βασισμένο σε βραβευμένη μελέτη του καθηγητή της Σχολής Αρχιτεκτόνων Ε.Μ.Π. Αναστάσιου Μπίρρη, αποτελεί έργο αναφοράς και σημαντικό κέντρο πολιτισμού για την περιοχή της βόρειας Ηλείας.
Κατασκευάστηκε κατά το χρονικό διάστημα 2002-2004 και εδώ βρήκαν στέγη τα ευρήματα που προέρχονται από τις συστηματικές ανασκαφές στην αρχαία πόλη, όπως και αυτά που προέρχονται από περισυλλογή, παραδόσεις και σωστικές ανασκαφές στον αρχαιολογικό χώρο και γύρω από αυτόν.
Το μουσειακό κέλυφος είναι απόλυτα εναρμονισμένο με το τοπίο, με υλικά φιλικά προς το περιβάλλον όπως το ξύλο και η πέτρα, ενώ ταυτόχρονα επιτυγχάνεται η μέγιστη λειτουργικότητα, χάρη στο ευρύχωρο εσωτερικό και τις λοιπές απαραίτητες υποδομές (χώροι στάθμευσης, αίθουσα εκπαιδευτικών προγραμμάτων, αποθήκες, εργαστήρια συντήρησης, κέντρο ελέγχου κλπ).
Αμέσως μετά τη μεγάλη αίθουσα υποδοχής, ακολουθούν οι εκθεσιακοί χώροι, αποτελούμενοι από τέσσερις αίθουσες με εντυπωσιακά εκθέματα, αντικείμενα που έχουν βρεθεί κατά τη διάρκεια των συστηματικών και σωστικών ανασκαφών, όπως και των περισυλλογών μέσα στην αρχαία πόλη της Ήλιδας αλλά και σε ακτίνα αρκετών χιλιομέτρων γύρω από αυτήν.
Το εντυπωσιακό ψηφιδωτό δάπεδο του 3ου αι. μ.Χ. με τα σύμβολα των Μουσών και τους άθλους του Ηρακλή, το μαρμάρινο άγαλμα του Ερμή που προσομοιάζει στον Ερμή του Πραξιτέλους της Ολυμπίας, οι χάλκινες τεφροδόχες υδρίες με τις περίτεχνες λαβές είναι ορισμένα από τα ξεχωριστά εκθέματα του Μουσείου της Ήλιδας.
Παράκτιο Ρωμαϊκό Λουτρό Σκαφιδιάς
Η ανασκαφική διερεύνηση του λουτρού, τα ερείπια του οποίου διατηρήθηκαν ορατά από την αρχαιότητα ως και την εποχή μας, διενεργήθηκε από την Αρχαιολογική Υπηρεσία τη διετία 2006 – 2007 και οδήγησε στην πλήρη του αποκάλυψη. Χαρακτηριστικό γνώρισμα του λουτρού της Σκαφιδιάς ήταν η πολυτέλεια που του προσέδιδαν ο εξαιρετικής ποιότητας ψηφιδωτός διάκοσμος των δαπέδων του σε συνδυασμό με τις ορθομαρμαρώσεις και τα χρώματα στους τοίχους.
Στα ψηφιδωτά δάπεδα η θεματολογία ποικίλλει, περιλαμβάνοντας πολύχρωμα φυτικά και γεωμετρικά μοτίβα, όπως τεμνόμενοι ρόμβοι εγγεγραμμένοι σε ορθογώνια με λευκό βάθος, ταινίες, κάνθαροι και βλαστόσπειρες από όπου εκφύονται φύλλα κισσού, ρόμβους και κύκλους.
Σε ένα από τα μεγαλύτερα δωμάτια, στο κέντρο περίπου του συγκροτήματος, αποκαλύφθηκε σε αποσπασματική κατάσταση διατήρησης ψηφιδωτό δάπεδο όπου σε ζώνη πλησίον του τοίχου απεικονίζονται δελφίνια στη σειρά.
Αύριο η συνέχεια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου