Θα προκαλέσει ο κορωνοϊός παγκόσμια ύφεση;

Δευτέρα, 1η Μαρτίου, 2020

Στις αρχές της χρονιάς, τα πράγματα έδειχναν καλά για την παγκόσμια οικονομία. Ο Covid-19 τα άλλαξε όλα αυτά.

Frankel Jeffrey

Στις αρχές της χρονιάς, τα πράγματα έδειχναν καλά για την παγκόσμια οικονομία. Είναι αλήθεια ότι η ανάπτυξη είχε επιβραδυνθεί λίγο το 2019: από το 2,9% στο 2,3% στις ΗΠΑ και από 3,6% σε 2,9% διεθνώς. Ομως δεν έχουμε ύφεση και μέχρι τις αρχές του Ιανουαρίου το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προέβλεπε ανάκαμψη της παγκόσμιας ανάπτυξης μέσα στο 2020. Ο Covid-19 τα άλλαξε όλα αυτά.

Κατ’ αρχήν είναι ξεκάθαρο ότι ο νέος κορωνοϊός θα προκαλέσει μεγαλύτερες ζημιές από τον Sars. Δεν είναι μόνο ότι ο Covid-19 έχει ήδη προκαλέσει περισσότερους θανάτους από την προηγούμενη επιδημία. Είναι ότι οι οικονομικές επιπτώσεις συνδυάζονται με δυσμενείς συνθήκες – ξεκινώντας από την όλο και μεγαλύτερη οικονομική ευαλωτότητα της Κίνας.

Η οικονομία της Κίνας έχει αναπτυχθεί σημαντικά πιο αργά την τελευταία δεκαετία σε σύγκριση με πριν. Φυσικά, έπειτα από δεκαετίες διψήφιας ανάπτυξης αυτό είναι αναμενόμενο, όμως οι κινεζικές τράπεζες έχουν επιβαρυνθεί με μεγάλο αριθμό μη εξυπηρετούμενων δανείων – πηγή σημαντικού ρίσκου. Καθώς η εξάπλωση του Covid-19 διαταράσσει την οικονομική δραστηριότητα, λόγω του ότι μεγάλα κομμάτια του εργατικού δυναμικού παραμένουν σε καραντίνα στα σπίτια τους, υπάρχουν λόγοι να αναμένουμε σημαντική επιβράδυνση, με την ανάπτυξη να πέφτει σημαντικά κάτω του περσινού επίσημου ρυθμού του 6,1%.

Αυτό δύναται να επηρεάσει σημαντικά την παγκόσμια ανάπτυξη επειδή η παγκόσμια οικονομία εξαρτάται σήμερα από την Κίνα περισσότερο από ποτέ άλλοτε. Το 2003 στην Κίνα αντιστοιχούσε μόνο το 4% του παγκόσμιου ΑΕΠ – σήμερα το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται στο 17%. Υπάρχουν και άλλοι λόγοι όμως. Η Κίνα αποτελεί παγκόσμιο κόμβο παροχών και άρα τα προβλήματα εκεί επηρεάζουν την παραγωγή παντού αλλού. Εξαγωγείς προϊόντων – από την Αυστραλία έως τη Λατινική Αμερική, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή – θα επηρεασθούν επίσης, μια και η Κίνα αποτελεί τον μεγαλύτερο πελάτη τους. Ομως και όλοι οι σημαντικοί εμπορικοί εταίροι της Κίνας είναι ευάλωτοι.

Η ευρωπαϊκή βιομηχανία θα πληγεί αρκετά. Η Ευρώπη εξαρτάται περισσότερο από το εμπόριο απ’ ό,τι οι ΗΠΑ και έχει στενότερους εμπορικούς δεσμούς με την Κίνα. Η Γερμανία μπορεί να γλίτωσε παρά τρίχα πέρσι την ύφεση, αλλά φέτος μπορεί να μην είναι τόσο τυχερή. Οσο για τη Βρετανία, το Brexit ίσως τελικά έχει τις οικονομικές επιπτώσεις που πολλοί φοβούνται.

Ολα αυτά μπορούν να συμβούν ακόμα και εάν ο Covid-19 δεν εξελιχθεί σε πλήρη πανδημία. Το φάσμα μιας λοιμώδους νόσου τείνει να έχει υπερβολικά μεγάλη επίπτωση στην οικονομική δραστηριότητα επειδή οι υγιείς πολίτες αποφεύγουν τα ταξίδια, τα ψώνια, ακόμα και να πηγαίνουν στη δουλειά. Ακόμα και εάν ζήσουμε την ύφεση στο άμεσο μέλλον, η προσέγγιση του Ντόναλντ Τραμπ στο εμπόριο ίσως σημάνει το τέλος μια εποχής όπου το σταθερά αυξανόμενο διεθνές εμπόριο (ως μερίδιο του ΑΕΠ) στήριζε την παγκόσμια ειρήνη και την ευημερία.

Αντίθετα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα ίσως συνεχίσουν το μονοπάτι προς την οικονομική αποσύνδεση, μέσα στο πλαίσιο μιας ευρύτερης διαδικασίας απο-παγκοσμιοποίησης. Ο Covid-19 δεν έβαλε τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου σε αυτό τον δρόμο, όμως μπορεί σίγουρα να επισπεύσει το ταξίδι τους προς τα εκεί.