Πρώτο θέμα μας: "γνώθι σαυτόν"

Πρώτο μας θέμα

Articles and opinions expressed may not necessarily belong to paneliakos.com

Η ιστοσελίδα μας, PANELIAKOS.COM

You can translate this blog in over 100 languages within a second! Go to the left up top where it says Select Language. Happy navigating. See you again..

Εορτάζουμε και Tιμούμε

Τρίτη 21 Μαΐου 2019

Μεταξύ δημοκρατίας, κολοσσών τεχνολογίας και διαφήμισης

Της  ΚARIN PETTERSON*
Πριν από δύο εβδομάδες τα φώτα των προβολέων έπεσαν σε συνέδριο του Facebook και είχε τόσο μεγάλο δημοσιογραφικό ενδιαφέρον που προσείλκυσε εκπροσώπους όλων των ΜΜΕ του κόσμου. Αυτό αποδεικνύει ότι το συγκεκριμένο κοινωνικό δίκτυο είναι ισχυρότερο από τα περισσότερα εθνικά κράτη. Τα προϊόντα του παρέχουν την υποδομή για τις ζωτικές λειτουργίες της δημοκρατίας, δηλαδή την ελευθερία του λόγου, τη μετάδοση/διασπορά των ειδήσεων και την πρόσβαση στην ενημέρωση. Οι κοινωνίες μας σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό λαμβάνουν σχήμα και μορφή από το πώς ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ (ο ιδρυτής του Facebook) και μία ευάριθμη ελίτ των επικεφαλής των εταιρειών της Σίλικον Βάλεϊ επιλέγουν να αναπτύξουν τις δραστηριότητές τους. Και, ειλικρινά, τα αποτελέσματα είναι καταστροφικά. Κατά τον οικονομολόγο Ντάνι Ρόντρικ, η κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας συνιστά ένα τρίλημμα, όπου η υπερ-παγκοσμιοποίηση, οι πολιτικές των δημοκρατικών κυβερνήσεων και η εθνική κυριαρχία είναι στοιχεία ασύμβατα. Οπως ισχυρίζεται, μπορούμε μόνον δύο από τα τρία να συνδυάσουμε ταυτόχρονα και πλήρως.
Στη συζήτηση για τον παγκόσμιο χώρο της πληροφορίας μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ανάλογο μοντέλο. Εκεί μπορεί να υπάρξουν τα στοιχεία της δημοκρατίας, της δεσπόζουσας θέσης στην αγορά και των επιχειρηματικών μοντέλων, που κάνουν τη μέγιστη δυνατή χρήση του θυμού και των άχρηστων πληροφοριών, αλλά μόνον δύο εξ αυτών μπορούν να χρησιμοποιηθούν ταυτόχρονα. Για να λειτουργήσει εύρυθμα μια δημοκρατία χρειάζεται πλουραλισμό στην ενημέρωση και πρόσβαση στην πληροφορία. Η δομή της ενημέρωσης σήμερα επιτυγχάνει το αντίθετο, δηλαδή το ψέμα ταξιδεύει γρηγορότερα και φθάνει πιο μακριά και σε πιο πολλούς από την αλήθεια.
Η δημοκρατία βάλλεται αφενός από το επιχειρηματικό μοντέλο των κοινωνικών δικτύων, αφετέρου από τη δεσπόζουσα θέση τους στον παγκόσμιο χώρο της πληροφορίας. Ο πανεπιστημιακός του ΜΙΤ, Iθαν Ζούκερμαν, αναφέρει ότι το «προπατορικό αμάρτημα του Διαδικτύου» είναι  η επιλογή των κολοσσών της υψηλής τεχνολογίας να στηρίξουν το μοντέλο τους στη διαφήμιση, που τροφοδοτείται με δεδομένα. Η πώληση στοχευμένων διαφημίσεων στους καταναλωτές σημαίνει πως τους κρατάς ζωηρό το ενδιαφέρον και αντλείς τη μέγιστη δυνατή ποσότητα δεδομένων γι’ αυτούς. Οι εταιρείες αποδύονται σε έτι μεγαλύτερη παρακολούθηση και ακόμα πιο προσωποποιημένα προϊόντα. Η ερευνήτρια του Ινστιτούτου Διαδικτύου Οξφόρδης, Λάιζα - Μαρία Νιούντερτ, συνοψίζει τα προβλήματα της ψηφιοποιημένης οικονομίας ως εξής: «Το περιεχόμενο, που είναι το πιο παραπλανητικό ή το πιο συνωμοσιολογικό, ανάβει τη συζήτηση και κρατάει προσηλωμένους τους χρήστες – έτσι έχει σχεδιαστεί ο σχετικός αλγόριθμος».
Η δημόσια σφαίρα κάνει στο έπακρον χρήση της οργής και αυτό δεν είναι κατασκευαστικό λάθος, αλλά εδράζεται στον πυρήνα των πολύ κερδοφόρων επιχειρηματικών μοντέλων των τεχνολογικών κολοσσών. Το Facebook και η Google αναδεικνύονται σε δυοπώλιο στα δεδομένα και τη διαφημιστική αγορά, αγοράζοντας ανταγωνιστές και χρησιμοποιώντας αθέμιτο ανταγωνισμό να ενισχύσουν τη θέση τους, ενώ η δημοσιογραφία αποδυναμώνεται. Οπου ευημερούν τα κοινωνικά δίκτυα, οι «έρημοι της ενημέρωσης», οι μεγάλες γεωγραφικές ζώνες χωρίς κάλυψη των τοπικών συμβάντων, επεκτείνονται τάχιστα. Το τρίλημμα συνίσταται στο ότι μπορεί να υπάρχει δημοκρατία και μοντέλα βασισμένα στη διαφήμιση, χωρίς όμως τον παράγοντα της δεσπόζουσας θέσης στην αγορά. Και αντίστοιχα, μπορεί θεωρητικά να υπάρξουν κυρίαρχες πλατφόρμες και δημοκρατία, αρκεί να μην κάνουν εξαντλητική χρήση της οργής και να εγγυώνται τον πλουραλισμό. Εάν θέλουμε να επιβιώσει η δημοκρατία στον παγκόσμιο χώρο της πληροφορίας, πρέπει να διασφαλίζουμε τον πλουραλισμό δημιουργώντας ανταγωνισμό, είτε με τη διάσπαση ενός δυοπώλιου ή ορίζοντας δικλίδες ασφαλείας σε μοντέλα ασύμβατα με τη δημοκρατία.

* Διευθύντρια τμήματος δημόσιας πολιτικής του ομίλου ΜΜΕ Schibsted.
Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου