Πρώτο θέμα μας: "γνώθι σαυτόν"

Πρώτο μας θέμα

Articles and opinions expressed may not necessarily belong to paneliakos.com

Η ιστοσελίδα μας, PANELIAKOS.COM

You can translate this blog in over 100 languages within a second! Go to the left up top where it says Select Language. Happy navigating. See you again..

Εορτάζουμε και Tιμούμε

Τρίτη 16 Οκτωβρίου 2018

Μία καλλιτέχνης από την Κρήτη "φτιάχνει" Αγίους στο Tewksbury

Τρίτη, 16 Οκτωβρίου, 2018
Έφτασε από το όμορφο χωριό Λαμπιώτες του Ρεθύμνου στην ιστορική πόλη Lowell (πρώτη βιομηχανική πόλη των ΗΠΑ) πριν μισό αιώνα.
Η περιοχή που γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κρήτη ήταν και είναι γεμάτη από Βυζαντινούς ναούς με ωραίες εικόνες των Αγίων φτιαγμένες με λαδομπογιές και ψηφιδωτά.
Εκεί στη λεβεντογένα άρχισε να κάνει τα αριστουργήματά της η κ. Ελένη και συνέχισε σε αυτή την πλευρά του Ατλαντικού πρώτα στο Lowell και για πολλά χρόνια στο Tewksbury. (Περίπου 22 μίλια βόρεια της Βοστώνης).
Πρόκειται για την κυρία Ελένη Σπανδάγου σύζυγο του Κώστα Σπανδάγου.
Την γνώριζα από τις ωραίες εικόνες που έφτιαξε και παραχώρησε στην εκκλησία Της Μεταμορφώσεως του Σωτήρως που είναι η δεύτερη μεγάλη κοινότητα της ιστορικής πόλης.
Πριν μερικές ημέρες πήγα στο σπιτικό τους το οποίο μου έκανε μεγάλη εντύπωση γιατί μπροστά είναι γεμάτο με πολύχρωμα λουλούδια, χιλιάδες λουλούδια. Στο πίσω μέρος του σπιτιού είναι λουλούδια και οπωροφόρα δένδρα.
Η έκπληξη μου όμως ήταν όταν πήγα να δω το εργαστήριο της κ. Ελένης όπου υπάρχουν δεκάδες βυζαντινές εικόνες φτιαγμένες με τα χέρια της.
Θυμίθηκα τον θείο Θανάση Κωτσιρώνη (σύζυγος της θείας Αγγέλως, αδερφής της μητέρας μου) όπου πιτσιρίκος τρύπωνα μέσα στο δωμάτιο-εργαστήρι που έφτιαχνε τις εικόνες. Και ο θείος ο Θανάσης ήταν περιζήτητος αγιογράφος και μαζί με τον πατέρα του Δημήτρη γύριζαν την Ελλάδα φτιάχνοντας εικόνες, τέμπλο, Πλατυτέρα των Ουρανών και άλλες τοιχογραφίες. Μόνο που στο εργαστήρι του θείου η λαδομπογιά μύριζε ζωηρά ενώ εδώ στο εργαστήρι της κ. Ελένης δεν μύριζε όπως τότε στο Σιμόπουλο, Ηλείας.
Ρώτησα την ευγενέστατη κ. Σπανδάγου “τι υλικά χρησιμοποιείται” και η απάντηση ήταν “αυγοτέμπερα και χρυσό φύλλο”.
Παρατηρούσα για αρκετή ώρα την κάθε εικόνα όχι γιατί είμαι ειδικός αλλά γιατί δεν είναι φωτογραφίες εικόνων που υπάρχουν σε πολλές εκκλησιές και μοναστήρια αλλά αληθινά έργα Βυζαντινής τέχνης. Όλες αστράφτουν γιατί είναι σχετικά καινούργιες αλλά και καλοφτιαγμένες.
Εδώ βλέποντας τις εικόνες έργα της κ. Σπανδάγου θυμήθηκα τα λόγια του θείου Θανάση “ο εργάτης, δουλεύει με τα χέρια, ο μάστορας με τα χέρια και το μυαλό και ο καλλιτέχνης δουλεύει με τα χέρια, το μυαλό και βάζει και αίσθημα”.
Ναι αυτό είναι η κ. Ελένη Σπανδάγου, μία καλλιτέχνης.
Δεκάδες από τις εικόνες που έφτιαξε με τα χέρια της είναι στην Μεταμόρφωση Του Σωτήρως στο Lowell όπου με το σύζυγό της είναι ενορίτες για πέντε δεκαετίες. Επίσης έργα της είναι και σε άλλες εκκλησίες της Νέας Αγγλίας (Μητροπόλεως Βοστώνης). Άλλα έργα, 38 τον αριθμό, πήγαν στην Κρήτη σε ναούς της περιοχής από την οποία προέρχεται.
Το περιοδικό ΚΡΗΤΗ των Κρητών των ΗΠΑ το εξώφυλλό του είναι στολισμένο με εικόνες από τα έργα της κ. Σπανδάγου.
Κοιτάζοντας τα έργα της διαπίστωσα ότι δεν είναι μόνο απλές εικόνες αλλά είναι και “δύσκολες” όπως η Ανάσταση, Η Γέννηση και άλλες.
Πάνω στη συζήτηση μου είπε “κάποτε χάλασαν μία εικόνα μου για να δουν εάν είναι αυθεντική. Με στεναχώρησαν πάρα πολύ αλλά την έφεραν πίσω και την έφτιαξα όπου την είχαν χαλάσει”.
Παράπονο το έχει που σε μία νέα κοντινή εκκλησία προσφέρθηκε να φτιάξει το Τέμπλο αλλά δεν δέχτηκαν οι “ηγέτες” της ενορίας. “Δεν δέχτηκαν τη δωρεά μου” είπε με παράπονο.
Από πέντε χρονών ασχολείται με τις εικόνες και στην αρχή ήταν αυτοδίδακτη, μετά πήρε μαθήματα και τις πρώτες εικόνες τις έφτιαξε σε νεαρή ηλικία στην Ελλάδα.
Στην Αμερική εργάστηκε σαν μοδίστρα και σε εργοστάσιο ηλεκτρονικών. Μαζί με τον σύζυγό της Κώστα που πολλές φορές ήταν συνεργάτης της στην προετοιμασία του ξύλου όπου έκανε τα έργα της έχουν δύο παιδιά, το Βασίλη και την Όλγα.
“Η εγγονή μου πηγαίνει στο Πανεπιστήμιο στο Οχάϊο και χαίρομαι που μου τηλεφωνεί τακτικά και μου μιλάει Ελληνικά”!
Τα έργα της κ. Σπανδάγου γίνονται πάνω σε ξύλα αρκετών ετών ακόμα και εκατό ετών “όσο ποιό παλιό το ξύλο τόσο το καλύτερο” είπε.
Ώρες, ημέρες και νύχτες να κάνει τα αριστουργήματα Βυζαντινών Εικόνων που τα υλικά είναι ακριβά και οι εικόνες με μεράκι.
Εύχομαι ο κ. Κώστας και η κ. Ελένη να είναι καλά και να φτιάξουν και άλλα αριστουργήματα.

Βασίλης Καυκάς

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου