Πάλι τα ίδια

Toυ Θεόδωρου Καλμούκου

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος μόλις τελείωσε μία ακόμα περιοδεία στην Ελλάδα, τούτη τη φορά σε Μητροπόλεις της Θράκης και Βόρειας Ελλάδος, και πριν αναχωρήσει για την έδρα του, το Φανάρι της Κωνσταντινούπολης, με δήλωσή του σε έντονο ύφος έθεσε για μία ακόμα φορά το θέμα των λεγόμενων Μητροπόλεων των Νέων Χωρών. Υπενθυμίζεται πως κάτι παρόμοιο είχε γίνει το 2006 με αποτέλεσμα να φτάσουν τα πράγματα σε αδιέξοδο και με τη μεθόδευση της διευρυμένης Συνόδου ετέθη ο αείμνηστος Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος εκτός των Εκκλησιαστικών Διπτύχων. Ο Χριστόδουλος πέθανε δύο χρόνια αργότερα.
Αφορμή τούτη τη φορά υπήρξαν οι τελευταίες αρχιερατικές εκλογές στην Εκκλησία της Ελλάδος, στις οποίες δεν εκλέχτηκαν Αρχιμανδρίτες υποψήφιοι της προτίμησης του Φαναρίου και πιο συγκεκριμένα στη Μητρόπολη Ιωαννίνων στην οποία εκλέχτηκε ο Πρωτοσύγκελος της Αρχιεπισκοπής Αθηνών Μάξιμος, ενώ ο υποδειχθείς από τον Πατριάρχη, Αρχιμανδρίτης Αμφιλόχιος, έλαβε μόνο επτά ψήφους, παρά την παρασκηνιακή εκστρατεία που είχε γίνει από Μητροπολίτες εκ Φαναρίου σε Μητροπολίτες ψηφοφόρους της Εκκλησίας της Ελλάδος, αλλά και απ’ ευθείας από τον ίδιον τον Πατριάρχη στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η στήλη. Ακόμα και ο Παπούλιας μπήκε στο χορό με ερώτηση που έκανε στο γεύμα πριν λίγους μήνες που είχε πάει ο Πατριάρχης στην Αθήνα για την Προστασία του Περιβάλλοντος, αλλά ο Ιερώνυμος δεν άφησε περιθώρια για καμία κουβέντα. Και επειδή ο τελευταίος δεν επιθυμούσε να συναντηθεί με τον Πατριάρχη κατά στην πρόσφατη περιοδεία του στη Θράκη, δεν εμφανίστηκε να τον υποδεχθεί, ούτε να τον συνοδεύσει όπως γινόταν μέχρι τώρα, αλλά του έγραψε ένα σεβαστικό γράμμα επικαλεσθείς κόπωση και ανέθεσε να τον αντιπροσωπεύσει ο Μητροπολίτης Σερρών Θεολόγος.
Κι έτσι ο Πατριάρχης έπειτα από τις δοξολογίες, τις λειτουργίες, τα γεύματα και τα δείπνα, τις τιμές και τις διπλοτιμές επίτιμων διδακτορικών διπλωμάτων, θεώρησε καλό να κάνει και τις δηλώσεις γι’ αυτές τις θρυλικές πια Μητροπόλεις των Νέων Χωρών και να πει ανάμεσα στα άλλα, πως «μας ανήκουν. Αποτελούν αναπόσπαστον τμήμα της πνευματικής και κανονικής δικαιοδοσίας της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως. Η σχέσις μας δεν είναι ποσώς εθιμοτυπική, είναι πολλώ μάλλον ευχαριστιακή, λειτουργική».
Για τους Μητροπολίτες τους είπε «προτρεπόμεθα και παρακαλούμεν αδελφικώς όπως οι Ιερώτατοι Ιεράρχαι ούτοι έχωσι πλήρη συνείδησιν του γεγονότος ότι ανήκουν δικαιωματικώς εις την Ιεραρχίαν της πρωτοθρόνου Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, τουθ’ όπερ αποτελεί δι’ αυτούς υψίστην τιμήν και τούτ’ αυτό προνόμιον, το οποίον πολλοί θα εζήλευον».
Να θυμίσω ότι αυτές οι 37 Μητροπόλεις των Νέων Χωρών, δηλαδή οι μισές Μητροπόλεις της Ελλάδος, δόθηκαν το 1928 από το Πατριαρχείο στην Εκκλησία της Ελλάδος «επιτροπικώς και άχρις καιρού» επειδή ακριβώς το Πατριαρχείο δεν ήταν σε θέση να τις διοικήσει. Αποτελούν δε ένα από τα πέντε διοικητικά συστήματα που έχει σήμερα η μία, ενιαία, ανεξάρτητη και δόξα τω Θεώ ελεύθερη Ελλάδα. Τα υπόλοιπα είναι η αυτοκέφαλη Εκκλησία της μισής Ελλάδος από τη Λάρισα και κάτω, η Ημιαυτόνομη Εκκλησία της Κρήτης με δική της Σύνοδο και δικό της Αρχιεπίσκοπο, οι Μητροπόλεις της Δωδεκανήσου οι οποίες υπάγονται απευθείας στο Πατριαρχείο πλην όμως οι Μητροπολίτες τους και οι ιερείς τους είναι υπάλληλοι του ελληνικού κράτους και μισθοδοτούνται από αυτό, όπως και της Κρήτης βέβαια, και φυσικά το Αγιο Ορος. Μιλούμε δηλαδή για ένα εκκλησιαστικό διοικητικό τραγέλαφο, ο οποίος εδώ που τα λέμε θα μπορούσε να θεωρηθεί και αναιρετικός της ίδιας της ενότητας και συνοχής της Ελλάδος όχι μόνο εκκλησιαστικά. Αλήθεια τι θα γίνει αν αύριο οι Τούρκοι εγείρουν αξιώσεις κυριότητας επί της Κρήτης ή της Θράκης ή της Δωδεκανήσου στηριγμένοι στο εκκλησιαστικό διοικητικό καθεστώς;
Κατανοητή η αγωνία του Πατριάρχη για τα δικαιώματα του Πατριαρχείου και τα συναφή προνόμια διότι ο πνιγμένος από τα μαλλιά πιάνεται, αλλά θα πρέπει να διερωτηθούμε άραγε το «άχρις καιρού» δεν έχει κι ένα είδος χρονικής διάρκειας με ημερομηνία λήξης κι όχι μία επ’ αόριστον προσωρινότητα;
Είμαι της γνώμης πως για να μην συνεχίζεται αυτό το δημόσιο φωναχτό, για το οποίο όχι μόνο οι νέες γενιές δεν καταλαβαίνουν, αλλά ούτε και οι παλιές, για τις Παλιές και Νέες Μητροπόλεις, οι επιλογές είναι τρεις, οι εξής: Να ανακαλέσει το Πατριαρχείο την Πράξη του 1928 της επιτροπείας αυτών των Μητροπόλεων από την Εκκλησία της Ελλάδος και να αναλάβει το ίδιο τη διοίκησή τους και όλα όσα συνεπάγονται με αυτή, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής τους συντήρησης και μισθοδοσίας των Μητροπολιτών και ιερέων τους. Η άλλη επιλογή είναι να δοθούν άπαξ δια παντός και μονίμως στη μισή Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ελλάδος ώστε να ολοκληρωθεί η Αυτοκεφαλία πράγμα που σημαίνει ότι και η Κρήτη και τα Δωδεκάνησα να υπαχθούν στην Εκκλησία της Ελλάδος. Η τρίτη επιλογή είναι να ανακληθεί ο Πατριαρχικός τόμος του 1850 του Αυτοκέφαλου της Εκκλησίας της Ελλάδος το οποίο ούτως ή άλλως έγινε με πραξικοπηματικό τρόπο από τον Θεόκλητο Φαρμακίδη και να τελειώσει το θέμα. Αυτό μπορεί να λυθεί με κάποια ευκολία αν το Πατριαρχείο ιδρύσει και μία δεύτερη Εδρα στην Ελλάδα, κατά προτίμηση στη Θεσσαλονίκη, κι έτσι θα ομαλοποιηθεί η εκκλησιαστική κατάσταση.
Βέβαια το αδήριτο ερώτημα είναι άραγε είναι δυνατή η διοίκηση της Εκκλησίας της Ελλάδος με δεδομένη τη συγκρότηση του σημερινού Φαναρίου μέσα στην Τουρκία; Ωστόσο, οφείλει το θέμα των Νέων Χωρών να λυθεί άπαξ διαπαντός. Αλλιώς θα διαιωνίζεται αυτή η «ανώμαλη» κατάσταση του «άχρις καιρού» έως ότου οδηγηθεί, ο μη γένοιτο, η Ελλάδα σε κάποια εθνική συμφορά και θρηνήσουμε παλιές και νέες χώρες. Οι καιροί μας βοούν
Πηγή: Εθνικός Κήρυξ