Ρουμπίνι: Εστίες αστάθειας αλά 1914

Σάββατο, 25 Ιανουαρίου, 2014

ΝΤΑΒΟΣ: ΠΟΛΕΜΟΙ, ΑΝΙΣΟΤΗΤΑ, ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΙΣ

Συνειρμοί με τον Α' Παγκόσμιο ΠόλεμοΜε το 1914 συγκρίνει το 2014 ο αμερικανός οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπίνι, από τους λίγους που προειδοποιούσαν για τον κίνδυνο του κραχ και της Μεγάλης Ύφεσης που ξέσπασε το 2007-8, την ώρα που σε πολλές χώρες του κόσμου προετοιμάζονται εκδηλώσεις μνήμης για την 100ή επέτειο από την έναρξη του Α' Παγκόσμιου Πολέμου.

Σε δυο μηνύματα twitter που ανέβασε στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός σημειώνει:
«Πολλοί ομιλητές συγκρίνουν το 2014 με το 1914 όταν ξέσπασε ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος και κανένας δεν το περίμενε. Ένας μαύρος κύκνος με τη μορφή πολέμου μεταξύ Κίνας και Ιαπωνίας;».
«Αντίλαλοι του 1914: βίαιη αντίδραση κατά της παγκοσμιοποίησης, χρυσή εποχή ανισότητας, αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις, αδιαφορία για τα tail risks».
Ο Ρουμπίνι ανέφερε επίσης τα δίδυμα προβλήματα της «αντίδρασης κατά της παγκοσμιοποίησης» και της «χρυσής εποχής της ανισότητας». Αυτό το τελευταίο είναι κάτι που αναφέρεται συχνά φέτος στο Νταβός και αποτελεί επίσης σημείο-κλειδί για την τελευταία θητεία του Ομπάμα.
Ίσως το 1914 να μην είναι καλή σύγκριση και τα έτη 1848 και 1968 να είναι καλύτερα έτη σύγκρισης: το 1848 ήταν χρονιά επαναστάσεων σε όλη την Ευρώπη, όπως και το 1968 σε ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και στην ΕΣΣΔ και τους δορυφόρους της.
Μήπως το 2014 θα είναι η χρονιά της αυξανόμενης βίαιης αντίδρασης ενάντια του κατεστημένου και των αυξανόμενων εισοδηματικών ανισοτήτων;
Οι διαδηλώσεις στο Κίεβο και το δίλημμα της Ουκρανίας αν θα πρέπει να κρατήσει φιλοευρωπαϊκή ή φιλορωσική στάση εγείρουν ερωτήματα αναφορικά με την άνοδο της Ρωσίας και το πώς θα το διαχειριστούν οι δυτικές δυνάμεις.
Α' Παγκόσμιος Πόλεμος
Σύμφωνα με το CNBC, μπορεί να μην υπάρχει πλέον Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία ή ο Αρχιδούκας Φερδινάνδος, αλλά οι αντιθέσεις παραμένουν. Οπως αναφέρουν δημοσιεύματα των Financial Times και του BBC, ο Άμπε δήλωσε χθες ότι η Κίνα και η Ιαπωνία βρίσκονται σε «παρόμοια κατάσταση» με αυτήν που βρίσκονταν η Βρετανία και η Γερμανία εν όψει του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Εστίες ανησυχίας υπάρχουν όμως και σε άλλες περιοχές του κόσμου, γι' αυτούς που αρέσκονται στο να συγκρίνουν το 2014 με το 1914, όπως, για παράδειγμα, ο συνεχιζόμενος εμφύλιος στη Συρία και οι επιπτώσεις του στη Μέση Ανατολή, όπως και το μέλλον της θέσης του Ιράν στη διεθνή κοινότητα.
Ήδη από την εποχή του Μαρξ και στη συνέχεια αρκετοί μαρξιστές των αρχών του 20ού αιώνα βρέθηκαν αντιμέτωποι με τις μεγάλες προκλήσεις της εποχής.
Σχεδόν σαράντα χρόνια ειρηνικής ανάπτυξης του καπιταλισμού έδιναν τη θέση τους σε μια περίοδο που σημαδευόταν από την ανάδυση του ιμπεριαλισμού, των στρατιωτικών ανταγωνισμών, της κρίσης και ενός νέου γύρου επαναστάσεων.
Σε μια εποχή «πολέμων και επαναστάσεων» τα ζήτημα της κοινωνίας, της οικονομίας, του κράτους αποκτούσαν ζωτική σημασία.
Σήμερα, τα ίδια ζητήματα απασχολούν το σύγχρονο κόσμο, σε ένα πιο γερασμένο σύστημα, πιο επιρεπές στις κρίσεις και πιο αδύναμο να τις ξεπεράσει, όπως αποδεικνύεται καθημερινά, θεωρητικά και πρακτικά.